Blockchain là gì? Blockchain hoạt động như thế nào? Đặc điểm của nó

Blockchain vẫn là một thuật ngữ khá mới lạ trong giới công nghệ và digital marketing. Blockchain là gì? Nó hoạt động như thế nào? Đặc điểm của Blockchain là gì? Trong bài content này, chúng ta sẽ cùng tìm và phân tích một cách kỹ lưỡng về blockchain, cùng theo dõi xem nhé!

1. Blockchain là gì?

Blockchain là công nghệ chuỗi – khối, cho phép truyền tải dữ liệu một cách an toàn dựa trên hệ thống mã hóa vô cùng khó hiểu, tương tự như cuốn sổ cái kế toán của một doanh nghiệp, nơi mà tiền được giám sát khắn khít và ghi lại và xác nhận mọi giao dịch trên mạng ngang hàng.

Mỗi khối (block) đều chứa thông tin về thời gian khởi tạo và được liên kết với khối trước đó, kèm theo đấy là một mã thời gian và dữ liệu giao dịch. Dữ liệu khi đã được mạng lưới chấp nhận thì sẽ không có cách nào thay đổi được. Blockchain được thiết kế để chống lại việc gian lận, thay đổi của dữ liệu.

2. Công nghệ Blockchain – sự kết hợp giữa 3 loại công nghệ:

• Mật mã học: để bảo đảm tính minh bạch, toàn vẹn và riêng tư thì công nghệ Blockchain đã sử dụng public key và hàm hash function.
• Mạng ngang hàng: Mỗi một nút trong mạng được xem như một client và cũng là server để lưu giữ bản copy ứng dụng.
• Lý thuyết trò chơi: toàn bộ các nút tham gia vào hệ thống đều phải tuân thủ luật chơi đồng thuận (giao thức PoW, PoS,…) và được thúc đẩy bởi động lực kinh tế.

3. Hệ thống Blockchain chia thành 3 loại chính:

• Public: Bất kỳ ai cũng có quyền đọc và ghi dữ liệu trên Blockchain. Quá trình xác thực giao dịch trên Blockchain này đòi hỏi phải có rất nhiều nút tham gia. Thế nên, mong muốn tấn công được vào hệ thống Blockchain này cần khoản chi rất lớn và thực sự không khả thi. Ví dụ: Bitcoin, Ethereum,…
• Private: người sử dụng chỉ được quyền đọc dữ liệu, không có quyền ghi vì việc này thuộc về bên tổ chức thứ ba tuyệt đối tin cậy. Vì đây là một Private Blockchain, cho nên thời gian xác nhận giao dịch khá nhanh vì chỉ cần một lượng nhỏ thiết bị tham gia xác thực giao dịch. Ví dụ: Ripple là một dạng Private Blockchain, hệ thống này cho phép 20% các nút là gian dối và chỉ cần 80% còn lại hoạt động ổn định là được.
• Permissioned (hay còn gọi là Consortium): một dạng của Private nhưng bổ sung thêm 1 số tính năng khác, đây là sự kết hợp giữa Public và Private. Ví dụ: Các ngân hàng hay tổ chức tài chính liên doanh sẽ dùng Blockchain cho riêng mình.

4. Các phiên bản của công nghệ Blockchain là gì?

• Công nghệ Blockchain 1.0 – Tiền tệ và Thanh toán: Ứng dụng chính của phiên bản này là tiền mã hoá: bao gồm việc chuyển đổi tiền tệ, kiều hối và tạo lập hệ thống thanh toán kỹ thuật số. Đây cũng là lĩnh vực quen thuộc với chúng ta nhất mà thỉnh thoảng khá phần đông người lầm tưởng Bitcoin và Blockchain là một.
• Công nghệ Blockchain 2.0 – Tài chính và Thị trường: Ứng dụng xử lý tài chính và ngân hàng: mở rộng quy mô của Blockchain, đưa vào các ứng dụng tài chính và thị trường. Các tài sản gồm có cổ phiếu, chi phiếu, nợ, quyền sở hữu và bất kỳ điều gì có liên quan đến thỏa thuận hay hợp đồng.
• Công nghệ Blockchain 3.0 – Thiết kế và Giám sát hoạt động: Đưa Blockchain vượt khỏi biên giới tài chính, và đi vào các lĩnh vực như giáo dục, chính phủ, y tế và nghệ thuật.

5. Blockchain thực hiện công việc như thế nào?

Nhiều người muốn biết công nghệ blockchain là gì, có lẽ là phát minh tốt nhất từ chính Internet. Nó cho phép trao đổi giá trị mà không cần niềm tin hoặc chứng cứ làm tin. Hãy tưởng tượng bạn và tôi đặt cược 50$ cho thời tiết ngày hôm sau ở San Francisco. Tôi đặt cược trời sẽ nắng, bạn cược là mưa. Hôm nay chúng ta có ba tùy chọn để quản lý giao dịch này:

• Chúng ta có thể tin tưởng lẫn nhau. Mưa hoặc nắng, người thua sẽ trả 50 đô la cho người chiến thắng. Nếu chúng ta là bạn, đây có thể là một cách hay để đặt cược. Thế nhưng, dù là những người bạn hay người lạ thì vẫn không thể đơn giản trả tiền cho người kia.
• Chúng ta có thể biến tiền cược thành một hợp đồng. Với một hợp đồng tại chỗ, cả hai bên sẽ dễ phải trả tiền hơn, tuy vậy, nếu một trong hai người quyết định không trả, người chiến thắng sẽ phải trả thêm tiền để trang trải khoản chi pháp lý và bản án có thể mất một thời gian khá dài. Đặc biệt với một lượng tiền mặt nhỏ, điều này dường như không phải là cách tối ưu để quản lý giao dịch.
• Chúng ta có thể nhờ đến một bên thứ ba trung lập. mỗi cá nhân trong chúng ta đưa 50 đô la cho một người thứ ba, cô ấy sẽ đưa tổng số tiền cho người thắng lợi. Tuy nhiên, cô ấy cũng có thể bỏ trốn với toàn bộ số tiền. Bởi vậy, chúng ta sẽ chọn một trong hai lựa chọn đầu tiên: tin tưởng hoặc hợp đồng.

6. Những đặc điểm chính của BlockChain là gì?

Một cơ sở dữ liệu phân tán

• Hãy tưởng tượng một bảng tính được nhân đôi hàng ngàn lần thông qua mạng lưới máy tính, mạng lưới này được thiết kế để cập nhật thường xuyên bảng tính đó là bạn đã có thể hiểu được căn bản về blockchain.
• Thông tin được tổ chức trên một blockchain hiện hữu dưới dạng cơ sở dữ liệu được chia sẻ và hòa hợp liên tục. Đây là cách để sử dụng mạng với những lợi ích cụ thể. Cơ sở dữ liệu blockchain không được lưu giữ ở duy nhất một vị trí nào, nghĩa là các bản ghi được lưu trữ một cách công khai, dễ kiểm chứng.
• Không có một phiên bản tập trung nào của cơ sở dữ liệu này tồn tại, nên hacker cũng chẳng có cơ hội nào để tấn công nó. Blockchain được lưu trữ bởi hàng triệu máy tính cùng lúc, dữ liệu của nó có thể truy xuất bởi bất cứ ai trên internet.

Blockchain giống như Google Docs

• Cách sẻ chia tài liệu thường thường khi cộng tác là gửi tài liệu Microsoft Word cho một người khác qua email và yêu cầu họ sửa nó. Vấn đề trong trường hợp này là bạn phải cần phải đợi cho đến khi nhận được một bản sao lưu được gửi trở lại thì mới có thể xem hoặc thực hiện những thay đổi khác, vì đã bị khóa quyền chỉnh sửa cho đến khi người hợp tác của bạn hoàn tất việc chỉnh sửa.
• Đó là cách cơ sở dữ liệu hiện tại đang hoạt động. Hai chủ sở hữu không thể cùng chỉnh sửa một bản ghi cùng một lúc. Đấy là cách các ngân hàng duy trì số dư và số chuyển khoản, họ rất nhanh khóa quyền truy xuất (hoặc giảm số dư) trong khi thực hiện chuyển khoản, rồi sau đó cập nhật tài khoản và mở lại quyền truy cập (hoặc cập nhật lại).
• Với Google Docs thì khác, cả hai bên đều có quyền truy xuất cùng lúc đó vào cùng một tài liệu và phiên bản duy nhất của tài liệu đó luôn hiển thị cho cả hai. Nó kiểu như sổ cái được sẻ chia, tuy nhiên nó là một tài liệu được sẻ chia. Phần phân tán chỉ hoạt động khi sẻ chia liên quan đến một số người.

Tính lâu bền của blockchain là gì?

Công nghệ blockchain kiểu như Internet vì nó có một sức mạnh được tích hợp sẵn. Bằng việc lưu trữ những khối thông tin giống nhau trên internet lưới của mình, blockchain không thể:

• Bị kiểm soát bởi bất kỳ một thực thể nào
• Không có điểm thiếu sót, lỗi duy nhất nào.

Bitcoin được phát hành vào năm 2008, kể từ đó, blockchain Bitcoin được vận hành, hoạt động mà không có sự gián đoạn đáng kể nào. Đến này, bất kỳ vấn đề nào liên quan đến Bitcoin là do hack hoặc quản lý kém. Theo một cách khác, những vấn đề này được biết đến từ ý định xấu và lỗi của con người, chẳng phải là những sai sót tự thân của Bitcoin.

Internet đã chứng minh được độ bền trong gần 30 năm. đây là bản ghi theo dõi tốt cho công nghệ blockchain khi nó tiếp tục được phát triển.

Minh bạch và không thể bị phá vỡ

Mạng lưới blockchain tồn tại trong trạng thái của sự thỏa thuận, tự động kiểm tra 10 phút một lần. Một loại hệ sinh thái tự làm chủ giá trị kỹ thuật số, mạng lưới sẽ điều hòa mọi giao dịch xảy ra trong khoảng 10 phút. Mỗi nhóm giao dịch này được gọi là khối. Hai đặc tính quan trong được rút ra từ đây:

• Minh bạch: Dữ liệu được nhúng trong mạng như một khối, công khai.
• Nó không bị thể bị hỏng: Khi thay đổi bất kỳ cơ quan thông tin nào trên blockchain nghĩa là sử dụng một lượng lớn máy tính để ghi đè lên tất cả mạng.

Về lý thuyết, việc này có thể xảy ra. trong thực tế, nó không xảy ra. Ví dụ, việc kiểm soát hệ thống để chiếm lấy Bitcoin sẽ khiến giá trị của nó bị hủy hoại.

Một mạng lưới các nút

• Một mạng lưới các nút tính toán hình thành blockchain. Nút ở đây là máy tính được kết nối với mạng blockchain, dùng client để thực hiện nhiệm vụ công nhận và chuyển tiếp các giao dịch. Nút sẽ nhận được một bản copy của blockchain, được tải tự động khi tham gia mạng lưới blockchain.
• Các nút này cùng nhau tạo ra một mạng lưới cấp 2 mạnh mẽ, một góc nhìn hoàn toàn khác về cách mà Internet có thể hoạt động. Mỗi nút là một “quản trị viên” của mạng blockchain và tự động tham gia vào mạng, động lực cho việc tham gia này chính là bước đà giành được Bitcoin.
• Nút còn được nhắc đên là đào Bitcoin, nhưng thuật ngữ này có chút nhầm lẫn. trong thực tế, mỗi cá nhân đang cạnh tranh để giành Bitcoin bằng việc giải quyết những câu đố. Bitcoin là “lẽ sống” của blockchain ngay từ khi nó được tạo thành. Bitcoin mới chỉ được xác nhận như một phần rất nhỏ trong số những tiềm năng của công nghệ blockchain.

Có khoảng 700 loại tiền kỹ thuật số giống như là Bitcoin, hơn nữa còn có rất nhiều những biến thể của định nghĩa blockchain ban đầu hiện đang hoạt động hoặc đang được phát triển.

Ý tưởng về phân quyền

Theo thiết kế, blockchain là một công nghệ được phân quyền. Bất cứ điều gì sẽ xảy đến trên đấy đều là chức năng của mạng. Một vài gợi ý cần thiết bắt nguồn từ điều này. Nhờ tạo ra cách mới để công nhận giao dịch mà những khía cạnh của thương mại truyền thống có thể trở nên không cần thiết. Ví dụ như những giao dịch trên thị trường chứng khoán có thể thực hiện cùng lúc trên blockchain, hoặc có thể lưu trữ tài liệu giống như sổ đỏ, hoàn toàn công khai. Và sự phân quyền đã biến thành hiện thực.

Mạng máy tính thế giới sử dụng công nghệ blockchain để cùng quản lý cơ sở dữ liệu, ghi lại các giao dịch của Bitcoin. Tức là, Bitcoin được quản lý bởi mạng của nó và không một ai là trung tâm cả. Phân quyền có nghĩa là mạng lưới hoạt động dựa trên cơ sở người dùng hay P2P. Các hình thức hợp tác tập thể có thể thực hiện chỉ mới bắt đầu được nghiên cứu.

Tăng cường bảo mật

• Nhờ lưu trữ dữ liệu trên internet của mình, blockchain loại bỏ những rủi ro đi kèm với dữ liệu được tổ chức tập trung. Mạng của nó không có những điểm dễ bị tổn thương. Trong lúc đó, vấn đề bảo mật trên mạng thì ngày càng trở nên khó hiểu. Chúng ta đều phụ thuộc vào hệ thống username/password để bảo vệ danh tính và tài sản của mình trên mạng, nhưng hệ thống này vẫn có nhiều năng lực bị phá vỡ.
• Phương pháp bảo mật của blockchain dùng công nghệ mã hóa với cặp khóa public/private. Khóa public (một chuỗi dài các số ngẫu nhiên) là địa chỉ của người dùng trên blockchain. Bitcoin gửi qua mạng có thể được ghi nhận thuộc về địa chỉ đấy. Khóa private giống như password, cho phép chủ sở hữu truy cập vào Bitcoin hoặc các tài sản kỹ thuật số khác. 
• Lưu trữ dữ liệu trên blockchain và nó sẽ không bị hư hỏng. việc này là sự thật, cho dù bảo vệ tài sản kỹ thuật số của bạn có thể yêu cầu bảo mật khóa private bằng cách in ra, tạo ví kỹ thuật số để đựng kiểu như ví đựng tiền giấy.

7. Kết bài

Qua đây, các bạn đã biết về Blockchain là gì và hoạt động như thế nào? Đặc điểm của Blockchain? Hiện nay, có rất nhiều doanh nghiệp và tập đoàn lớn đang xây dựng mạng lưới của riêng mình bằng công nghệ Blockchain. Chắc chắn rằng Blockchain sẽ tạo nên một cuộc cách mạng trong vài năm tới ở nước ta và đóng nhiệm vụ ngày càng lớn trong việc thay đổi thế giới CNTT.

Xem thêm: Chia Sẻ Xu Hướng Đầu Tư Năm 2021 Hot Nhất

Hảo Hảo – Tổng hợp, chỉnh sửa
(Nguồn tham khảo: dienmayxanh,quantrimang,nef)